İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamında Çalışmaktan Kaçınma Hakkı

Nisan 2020

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 13. Maddesi ile; iş yerinde ciddi ve yakın bir tehlikeyle karşılaşan çalışanların “çalışmaktan kaçınma hakkı” düzenlenmiştir. Koronavirüs (COVID-19) salgını ile birlikte yeniden gündeme gelen bu hakkın kullanımına ilişkin koşullar aşağıdaki gibidir.

Başvuru: Ciddi ve yakın bir tehlike ile karşı karşıya kalan çalışan; işverenin iş sağlığı ve güvenliği için oluşturduğu kurula, kurulun olmadığı iş yerlerinde ise doğrudan işverene başvurarak gerekli tedbirlerin alınmasını talep edebilir. Bu başvurunun yazılı olarak yapılması ispat bakımından önemlidir.

Değerlendirme ve Karar: Çalışan tarafından kurula ya da doğrudan işverene yapılan başvuru derhal değerlendirilerek; çalışan tarafından bildirilen ve somut duruma uygun tedbirlerin alınıp alınmadığı tespit edilmeli, karar çalışana yazılı olarak bildirilmelidir.

Çalışmaktan Kaçınma: Kurul ya da işveren tarafından tedbir alınmasına karar verilmiş ise çalışan; gerekli tedbirler alınana kadar çalışmaktan kaçınabilir. İşbu kanun hükümlerine uygun şekilde çalışmaktan kaçınma hakkını kullanan çalışanların ücretlerinde kesintiye gidilemez ve iş sözleşmeleri feshedilemez.

Tedbirlerin Alınmaması: Talebe rağmen işveren tarafından gerekli tedbirlerin alınmaması halinde çalışan; iş sözleşmesini haklı sebeple feshedebilir.

Doğrudan Çalışmaktan Kaçınma: Ciddi ve yakın tehlikenin önlenemez boyutta olduğu durumlarda ise yukarıda açıklanan bildirim usulüne uyma zorunluluğu bulunmaksızın iş yeri ya da tehlikeli bölge terk edilebilecek, başka bir anlatımla doğrudan çalışmaktan kaçınma hakkını kullanabilecektir.

Kanun, yönetmelik vb. mevzuat ile öngörülmemiş olsa dahi işveren; bilimsel ve teknolojik gelişmelerin gerekli kıldığı tüm güncel iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini almak zorundadır. Koronavirüs (COVID-19) salgını ile ilgili olarak da işverenler; gelişmeleri, Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan uyarı ve bilgilendirmeleri takip etmek ve iş yerlerinde güncel duruma uygun her türlü tedbiri almakla yükümlüdür. Tedbirlerin alınmaması halinde çalışanlar somut durumun koşullarına göre çalışmaktan kaçınma ve fesih haklarını kullanabilecektir.